Lezing 25 okt. Beeldenstorm en Alva's Raad van Beroerten
Op woensdag 25 oktober jl. verzorgde Sander Wassing - op boeiende wijze - een lezing over "de Beeldenstorm en Alva’s Raad van Beroerten (1566-1568)". Subtitel: de dorpen Hoogblokland, Hoornaar en Noordeloos nabij brandhaarden van onrust en verzet.
Anno 2016 was het precies 450 jaar geleden dat de Beeldenstorm losbarstte en in 2017 wordt overal het 500ste ‘geboortejaar’ van de Reformatie gememoreerd. Dit momentum in de geschiedenis vormt een mooie gelegenheid voor een lezing over de Beeldenstorm in de regio.
In de zomer van 1566 bereikten lang opgekropte religieuze, sociale en economische spanningen een hoogtepunt. Deze waren niet langer beheersbaar toen het Spaans-Habsburgse bewind in Brussel, onder druk gezet door Hendrik van Brederode, concessies deed en uiteindelijk duldde dat andersdenkenden openlijk bijeenkwamen in de zogeheten ‘hagenpreken’.
Men kon aanvankelijk niets beginnen tegen het fenomeen dat zich vanaf augustus 1566 overal in de Nederlanden voltrok. De Beeldenstorm verspreidde zich razendsnel door het land en het Spaanse bewind in Brussel wankelde op haar grondvesten. Voor inwoners van de dorpen Hoogblokland, Hoornaar en Noordeloos was de onrust rondom de Beeldenstorm niet ver weg: in Vianen werd de Grote Kerk op 25 september op last van Brederode ontruimd en niet veel later gebeurde hetzelfde in Asperen. In Brandwijk legde een voormalig pastoor zijn habijt af en begon ‘volgens Calvinus leere’ te preken.
Vianen ontwikkelde zich in de herfst en winter van 1566-1567 tot het brandpunt van verzet tegen het Spaans-Habsburgs bewind. Voor de nabijgelegen dorpen betekende dit dat de onrust nog lang na de Beeldenstorm voortduurde. De soldaten van Brederode stroopten de omgeving af. Nadat de orde was hersteld kon een antwoord van landsheer Filips II niet uitblijven: hij stuurde zijn meest ervaren generaal, de hertog van Alva met een leger om orde op zaken te stellen. Eenmaal aangekomen in Brussel stelde Alva een speciale rechtbank samen om de beeldenstormers op te sporen en te bestraffen: de Raad van Beroerten. De harde hand van Alva werd bijvoorbeeld ook in Noordeloos gevoeld: de dorpelingen
Marcus Aelbertsz en Dierick Coot zijn op 30 oktober 1567 voor eeuwig uit de Nederlanden verbannen. Op welke manier raakten zij bij deze turbulente tijd betrokken? Hoe ging de Raad van Beroerten te werk en welke stukken land in en rondom de dorpen werden geconfisqueerd? Deze en andere vragen kwamen tijdens de lezing uitgebreid aan de orde.
Open Monumentendag 2017
Op zaterdag 9 september 2017 organiseerden de historische verenigingen van Giessenlanden van 10.00-16.00 uur diverse gratis activiteiten in het kader van de Open Monumentendag die dit jaar het thema ‘Boeren, burgers en buitenlui' had. Te bezichtigen waren een kaaspakhuis en boerderijen, maar ook diverse musea en kerken. Wat was er te zien? Een overzicht:
Arkel
In het Kaaspakhuis konden bezoekers het een en ander zien over de kaas- en boterbereiding op de boerderij en in de fabriek. Er werden schilderijen van Ooms van boerderijen e.d. uit de Waard tentoongesteld. Op het pleintje bij het Kaaspakhuis stonden enkele oude tractoren met oude landbouwwerktuigen opgesteld. Er was een kraampje waar o.a. boeken over het boerenleven van vroeger te koop zijn. 
Het was ook Melkfabriek Festival op 9 september. Bijna alle bedrijven van dit stukje Arkel dedeen mee en hadden deze dag hun deur open (van 12-16 uur) en leuke acties.
Verder kon in Arkel de Koepelkerk worden bezocht. Op de plaats van de huidige Koepelkerk stond omstreeks het jaar 640 al een houten kerk. De Koepelkerk is in 1999 gerestaureerd en een gedeelte van het interieur is toen vernieuwd.
Giessenburg
In museum Het Reghthuys (voormalig gemeentehuis) was de nieuwe tentoonstelling Van Klos tot Kant te zien. Daaraan gekoppeld was er een demonstratie kantklossen.
Daarnaast kon in Giessenburg de Hervormde Kerk worden bezocht. Deze dateert uit ongeveer 1450. In deze kerk werd gezorgd voor muzikale omlijsting.
Hoornaar
Boerderij "De Kerkbuurt", Dorpsweg 125, Hoornaar, is de fraaist bewaarde boerderij van Hoornaar. De bewoonster van dit prachtig gerestaureerde pand kan er boeiend over vertellen.
De monumentale Hervormde kerk aan de overzijde van de Dorpsweg, gebouwd op een donk, was ook geopend op Open Monumentendag.
Noordeloos (Hoogblokland)
Bij Ad en Janneke Boom, Minkeloos 14, was te zien hoe heden ten dage gemolken kan worden (in tegenstelling tot vroeger) met een melkrobot.
Noordeloos
In Noordeloos staat de St. Bonifatiuskerk (hervormde gemeente). De kerk was geopend van 10.00-16.00 uur. De kerk stamt uit de 15de eeuw. In het koor is o.a. een groot grafmonument voor Martinus van Barnevelt (1781), een rijke koopman, woonachtig in Gorinchem, tevens Heer van Noordeloos en Overslingeland, te zien.
Molens Giessenlanden (Molendag SIMAV)
Tijdens Open Monumentendag hield SIMAV haar molendag. De molens (bij enkele molens ook het privégedeelte) waren opengesteld van 10.00-16.00 uur. Alle molens in gemeente Giessenlanden deden mee, dus de Stijve molen, de Boterslootse molen in Noordeloos, de Oudendijkse molen en Scheiwijkse molen in Hoornaar en de korenmolen Jan van Arkel te Arkel. De molenaar vertelde zoveel mogelijk over de functie van de molens vroeger en de huidige functie als cultureel erfgoed.
We mogen terugzien op een mooie dag met honderden bezoekers!
Lezing 27 sept. "Mondriaan en 100 jaar De Stijl"
Op woensdag 27 september jl. verzorgde mevrouw Carina Mathot, beeldend kunstenaar en docente kunstbeschouwing, een lezing over "Mondriaan en 100 jaar De Stijl". Zij nam de aanwezigen mee op een visuele kunstreis van Mondriaans vroege figuratieve landschappen tot felgekleurde bomen en bloemen. Van kubistische composities tot zijn ‘vertrouwde’ rode, blauwe en gele kleurvlakken. Zo was Mondriaans ontwikkeling naar de abstracte kunst stap voor stap te beleven.
Het jaar 2017 is uitgeroepen tot Mondriaanjaar. In 1917 werd De Stijl opgericht, de internationale kunstbeweging waarvan Mondriaan een van de bekendste exponenten was.
Mondriaan startte met van Doesburg het tijdschrift De Stijl in 1917. De inleiding voor de eerste editie van tijdschrift De Stijl bestond uit een publicatie van delen van Mondriaans manuscript De Nieuwe Beelding in de schilderkunst.De Nieuwe Beelding (Neo-Plasticisme) van Mondriaan: ’Het vinden van een spirituele volmaaktheid en daar uitdrukking aan te geven. Een creatieve activiteit vanuit een geordende geest. Vrede, harmonie en discipline zijn de kenmerkende aspecten van deze kunst. De Kunst als formulering van een universeel geluksideaal’.
Tijdens deze avond werd per opbod een replica van de beroemde Rietveldstoel geveild. De stoel - met de originele maatvoering - was gemaakt door Meine Mollema, medeoprichter en actief lid van onze vereniging, en deze stoel was te zien tijdens de feestweek van Noordeloos in Slingerland. De opbrengst kwam ten goede aan onze vereniging.
Excursie Bronbeek 19 mei 2017
Op vrijdag 19 mei 2017 gingen we met ongeveer 40 leden op excursie naar Bronbeek. Dit in aansluiting op de lezing "Nagalm van een trots imperium" op 22 februari 2017 van Hans van den Akker, conservator van Bronbeek. De bus vertrok om 11.30 uur vanaf het Bruisend Hart te Hoornaar. Om 13.00 uur waren we bij Bronbeek (Arnhem) en werden we ontvangen met koffie/thee en spekkoek. Vervolgens werden we verdeeld in drie groepen en rondgeleid in het museum (en de tuin) o.l.v. een gids. Van 15.00-16.30 uur had iedereen vrij de tijd om rond te lopen in het museum en de tuin. Om 16.30 uur was het tijd voor het onbeperkt Indisch buffet. Erg lekker! Om 19.45 uur waren we weer terug in Hoornaar, omdat we met de bus op de A27 bij Hoogblokland helaas nog even in een file belandden.
Museum Bronbeek belicht de koloniale vaderlandse geschiedenis. Centraal staan de invloed van de overheid op de koloniale samenleving en het optreden van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Het verhaal van Indië’ is de vaste tentoonstelling over de geschiedenis van de Nederlandse aanwezigheid in Nederlands-Indië.
Van maart t/m juli 2017 is er een tijdelijke tentoonstelling: de overzichtstentoonstelling "Nieuw licht. Het Indisch impressionisme van Bleckmann". Schilder Wilhelm Bleckmann (1853-1942) was een vernieuwer. Hij brengt als eerste het impressionisme naar Nederlands-Indië.
Op het landgoed zijn verschillende monumenten en gedenktekens. De meeste herinneren aan de bezetting van en de krijgsgevangenschap in Nederlands-Indië. Ook zijn er bijzondere gebouwen, beelden en een plantenkalender.
